Aangeraden boek: “Vanished kingdoms. The History of Half-Forgotten Europe” Penguin, 2012, door Norman Davies.
Davies is een britse top-historicus, uit Oxford. In de jaren 90 werd hij beroemd met zijn volstrekt schitterende boek “Europe”, waarin hij compact de geschiedenis van heel Europa beschrijft. “Vanished kingdoms” gaat over vele koninkrijken die in de loop van de geschiedenis weer verdwenen zijn. Dus niet over koninkrijken die nog bestaan of als republiek verder gegaan zijn. Het gaat o.a. over de koninkrijken Toulouse, Bourgondia, Aragon.
Heel interessant en actueel is zijn geschiedenis van Polen, Litouwen, Wit-Rusland, Oekraine en Pruisen. Tussen 1780 en 2018 heeft Polen niet bestaan, verdeeld tussen Rusland, Duitsland en Oostenrijk-Hongarije – alleen de rompstaat Galicia (gebied Krkow – Lemberg/Lviv) was toen een min of meer poolse staat. Voor 1780 was er 500 jaar lang een dubbelstaat – bestaande uit het koninkrijk Polen en het Groothertogdom Litouwen. Grootste deel van die periode werd dat gebied als combinatie bestuurd, en was het de grootste staat van Europa. In verband met wat nu in Oekraine gebeurt, is de samenstelling en het gebied van dat Groothertogdom Litouwen. Dat bestond uit: het huidige Litouwen zelf, het huidige Wit-Rusland en de westelijke Oekraine. De oostelijke Oekraine hoorde daar al die tijd niet bij en was het gebied van de Khan van de Grote Horde (de Hunnen en Tataren). Bij het Groothertogdom hoorde ook een hele poos – totdat de Pruisen het inpikten – Letland en delen van Estland. Overigens gaan de Pruisen terug tot een volksstam, de Prusai, die het gebied rond het toenmalige Koenigsberg bewoonde – de link met Brandenburg ontstond pas veel later en daardoor associëren wij achteraf Pruisen vooral met het gebied rond Berlijn. In het Groothertogdom werden 2 talen gesproken: Litouws en een soort eigen oud-russich. De meest oostelijke punt van het huidige Slowakije, Ruthenie geheten, hoorde er ook bij. Is dus interessant te zien hoe nu de 2 delen van de Oekraine uit elkaar gespeeld worden, die behalve door Rusland van oudsher niets met elkaar te maken hadden. En dat Wit-Rusland zonder meer lang deel uitmaakte van dat geheel – en niet van het russisch stamland.